Het logo • Zo speel je met details en geef je het logo een extra dimensie
Het ontwerpen van logo’s biedt fascinerende mogelijkheden om te experimenteren met vormen, kleuren, en letters. Opeens verschijnt hierdoor een zeer spannende extra dimensie… een optische illusie, een geheim symbool of een dubbele bodem.
We gaan op onderzoek, hopen je te inspireren en komen ook nog langs meer dan 15 prachtige voorbeelden.
Dit blogartikel sluit aan op: Het logo • Wat is een goed logo? Aan welke eisen moet het voldoen? • 1/2. Het kan slim zijn om deze ook of eerst te lezen, maar dat is absoluut niet noodzakelijk.
Wat staat er vandaag op het reisprogramma?
De ‘Zomer van het Logo en de Huisstijl’ is een luchtige én fascinerende serie die jou deze zomer meeneemt op een reis door de boeiende wereld van visuele merkidentiteiten. We reizen via (nieuwe) inspirerende inzichten, komen langs praktische tips en delen ook nog mooie reisverhalen.
Na een uitgebreid bezoek aan Huisstijl belandden we op het wereldberoemde Logo. Daar hebben we al enorm veel gezien en bekeken. We waren nogal onder de indruk van Brand Signature en volgden de route van handgeschreven meesterwerken naar digitale letter-ontwerpen tijdens ons bezoek aan Typografie.
Nu naderen we toch echt het einde van onze inspirerende ontdekkingsreis door Huisstijl en Logo. We hebben alle sleutels tot het succes ervan bekeken. Nu is het tijd voor een overload aan inspiratie. Ben je er klaar voor? Stap dan snel in, want dit wil je echt niet missen!
Excursie of uitstapje gemist?
Dan vind je alle verslagen hier.
Of ga naar het overzicht van alle blogartikelen over branding. Als wij je op de hoogte mogen houden van nieuwe artikelen over branding en gerelateerde onderwerpen, meld je dan direct even aan voor de gratis e‑mailalert. Klik hier.
Inleiding
Verborgen schatten en dubbele bodems
Het doel van een logo ontwerpen is natuurlijk een visueel onderdeel van de merkidentiteit creëren. Het merk moet er snel aan te herkennen zijn en als het even lukt, wil je ook nog de essentie van het merk of de organisatie erin vastleggen.
Hiervoor wordt soms vrij snel of te snel gegrepen naar de eeuwenoude symbolen, maar deze symbolen worden niet altijd door jong en oud én door uiteenlopende culturen begrepen. Daarnaast is er ook meer dan voor de hand liggende esthetiek. Er blijft genoeg over om mee te experimenteren.
Voor een blijvende indruk zijn geen oude of geijkte symbolen nodig.
Zoals we in de intro al direct schreven, biedt juist het ontwerpen van logo’s fascinerende mogelijkheden om te experimenteren met vormen, kleuren en letters. Hierdoor kan ook een ‘subtiele’ extra dimensie ontstaan dat een soort verrassend en/of intrigerend element aan het logo toevoegt.
Dankzij zo’n extra dimensie krijgt het logo een dubbele ‘gelaagde’ betekenis en blijft het de toeschouwer (langer) boeien. Het logo krijgt dus ook langer de tijd zich vast te zetten in het brein van de toeschouwer, wat de kans op een blijvende indruk vergroot.
Hiervoor heb je dan ook helemaal geen stokoude symbolen nodig.
Wat is de truc?
Eigenlijk is het geen truc, maar eerder een vorm van kunst. Noem het een techniek, maar het is toch vooral een vaardigheid en een teken van ervaring en expertise. Voor het gemak noemen we het wel ‘truc’, maar dat wel met enorm veel respect.
Laten we eens kijken welke trucs er zijn, maar de grenzen tussen de trucs zijn vaker vaag dan overduidelijk. Je kunt misschien beter zeggen dat het vaak een mix is van meerdere trucs.
De rol van onze hersenen
Misschien heb je wel eens gehoord van het Gestalt-principe. Dit is een stukje gemakzucht van onze hersenen. Het zorgt ervoor dat we bepaalde losse dingen toch als een geheel zien. Zie het als een soort luiheid van onze hersenen, want ze willen snel begrijpen wat er gebeurt.
Logisch, want in gevaarlijke situaties kan dit het verschil maken tussen leven en dood. Het snel herkennen van patronen en vormen in onze omgeving, stelt ons dan ook in staat snel te reageren op potentiële gevaren.
Onze hersenen zijn getraind om snel betekenisvolle patronen te herkennen, wat onmisbaar is om te overleven.
Het Gestalt-principe speelt ook een rol als we kijken naar optische illusies. Het zorgt dat optische illusies optische illusies zijn. Deze illusies gebruiken de snelheid van onze hersenen om ons in verwarring te brengen of op het verkeerde been te zetten.
Optische illusies laten ons ook ervaren hoe onze ogen en hersenen samenwerken. Ze laten ons stilstaan bij hoe onze hersenen ons in de maling nemen en eigenlijk niet 100% te vertrouwen zijn.
Verder inzoomen? Ga naar:
Truc #1
Diapositieve vormen onthullen verborgen betekenissen
Een handige truc die ontwerpers af en toe gebruiken, is het werken met diapositieve (witte) vormen. Door slim gebruik te maken van de lege ruimte in een logo, kunnen ze een extra vorm creëren. Deze interessante vorm wordt pas zichtbaar als je wat langer kijkt.
Let op! Pas wel op met pijlen in logo’s!
Onze kijkrichting
Pas op met pijlen, want wat voor ons westerlingen voorwaarts is – van links naar rechts – is niet per se in iedere cultuur hetzelfde. Zo lezen en schrijven Arabieren van rechts naar links en Japanners van boven naar beneden. Die richtingen voelen logisch voor mensen behorend tot die culturen.
In films, advertenties, commercials (bijvoorbeeld op tv), et cetera, wordt daarom vaak gebruikgemaakt van de leesrichting van de cultuur. Wanneer we snelheid of vooruitgang willen laten zien, beweegt in de westerse cultuur om die reden doorgaans alles van links naar rechts in afbeeldingen en bewegende beelden. Je begrijpt dat er in andere culturen een andere visuele dynamiek en associaties kunnen zijn.
De richting van ‘het busje’
Daarnaast kan een voorwaartse pijl aan de andere kant op ‘het busje’ ook richting de achterkant – en zelfs zijwaarts – wijzen en dus ook de totaal verkeerde kant op wijzen. Dit hoeft niet per se storend te zijn. Dit hangt geheel af van de rol van de pijl; hoe groot de impact van de richting van de pijl is.
NS heeft dit probleem slim opgelost.
Bron: CPS, Integreren kun je leren (pdf).
Zou je de pijlen op de bus van FedEx volgen, dan blijf je rondjes om de bus lopen.
Truc #2
Overlappende vormen omzetten tot een nieuwe vorm
Een andere truc – die vaker wordt toegepast – is het gebruik van overlappende vormen. Door verschillende vormen met elkaar te laten overlappen, ontstaat er een samensmelting van elementen die een nieuw boeiend visueel effect creëren.
Truc #3
Dubbele functie van vormen en letters
Het meest intrigerende zijn toch vaak de logo’s waarbij vormen of letters een dubbele functie hebben. Dit betekent dat een bepaald element in het logo zowel een visuele representatie is van een specifiek object, en tegelijk een diepere betekenis of associatie met het merk of de organisatie verbergt… en hopelijk ook overbrengt.
Ontdek de geheime boodschappen
Ondertussen zijn er honderden – misschien wel duizenden – logo’s bedacht met verborgen boodschappen (of symbolen). Ook zijn er miljoenen logo’s met boodschappen die niet eens verborgen zijn.
We hebben ervan 15 gekozen; 15 waarvan wij denken dat ze dit blogartikel goed illustreren. Het zijn mooie voorbeelden waarvan we denken dat ze perfect illustreren hoe vormen, kleuren en symboliek kunnen samenkomen om een krachtige ‘intrigerende’ visuele identiteit te creëren.
We hopen stilletjes dat je ze nog niet allemaal kent.
We gaan ze ook zeker niet allemaal uitleggen. We willen juist jouw eigen creativiteit prikkelen en laten zien wat het effect is van langere tijd als toeschouwer met een logo bezig zijn. Alleen daar waar het nodig is om de connectie met het merk of met een onderdeel daarvan uit te leggen, zullen we minimale toelichting geven.
Pas op! Niet alle voorbeelden zijn van deze tijd
Zoals we in eerdere blogartikelen over het logo al schreven, moeten logo’s vandaag de dag in zeer verschillende formaten functioneren. Daaronder vallen ook de miniscule formaten voor gebruik in apps op smartphones. De voorbeelden in dit artikel zijn daarvoor niet allemaal geschikt, maar zijn slechts bedoeld als voorbeeld en inspiratie.
Voorbeeld #1
Pittsburgh Zoo & PPG Aquarium
Het logo van Pittsburgh Zoo & PPG Aquarium bevat een boom met een gorilla, een leeuw, 2 vissen en 2 vogels. Samen vertegenwoordigen ze de verschillende delen van de dierentuin.
Website: Pittsburgh Zoo & PPG Aquarium.
Voorbeeld #2
Kölner Zoo
Nog een dierentuin en nog een voorbeeld van goed gebruik van de negatieve ruimte. Naast een duidelijke ster als oog zie je de torens van de Dom van Keulen, een neushoorn en een giraffe. Deze dierentuin heeft een van de grootste olifantenparken van Europa.
Maar waarom is het oog van de olifant een ster? is het een verwijzing naar de ster van Bethlehem? Tijdens de oprichting in 1860 was Bethlehem een populair bedevaartsoord voor christenen. Of is het gewoon een symbool van hoop en vrede, van de ligging in het centrum van Keulen of van de iconische domtoren?
Website: Kölner Zoo.
Voorbeeld #3
Carrefour
Ook bij het logo van de Franse supermarktketen Carrefour is er gespeeld met de witruimte van de Franse vlag. Hier vormt het wit de letter ‘C’ en is er een blauwe voorwaartse pijl.
Website: Carrefour.
Voorbeeld #4
Hope for African Children Initiative
Het kind (links) en de volwassene (rechts) symboliseren de relatie tussen de organisatie en de kinderen die ze helpen. Een eenvoudig, máár effectief logo.
Website: was https://hachild.org/. Je kunt eventueel gaan naar: Hope For African Children Initiative Forum hacitif op Facebook.
Voorbeeld #5
Global Movement for Children
In deze wereldwijde beweging bundelen organisaties en individuen – waaronder kinderen -–hun krachten om een wereld op te bouwen die geschikt is voor kinderen. De beweging voert wereldwijd campagnes ter verdediging van kinderrechten en spreekt regeringen aan op hun verantwoording tegenover hun kinderen. Lees meer.
Facebook: Global Movement for Children.
Voorbeeld #6
Roxy
Het oude en bekende logo van Roxy (sportieve dameskleding) heeft een door de witruimte gevormd hart, dat valt iedereen direct op. Alleen dat hart wordt wel gevormd door 2 handen en daarvoor moet je 2 x kijken.
Maar vergis je niet, want het Roxy-logo verbergt nog meer geheimen. Bij nader onderzoek blijkt de kern te bestaan uit 2 exemplaren van de berg uit het Quiksilver-logo. Quicksilver is de grote broer van Roxy.
Beide logo’s zijn geïnspireerd op een traditionele Japanse druktechniek genaamd houtblokprinten.
Website: Roxy.
Voorbeeld #7
Beats
Beats werd in 2006 opgericht door rapper en muziekproducent Dr. Dre en platenmaatschappij-executive Jimmy Iovine. Het bedrijf heette toen voluit ‘Beats by Dr. Dre’. In 2014 werd Beats overgenomen door Apple en heet sindsdien Beats Electronics. Het merk werd en is vooral populair vanwege de trendy hoofdtelefoons.
Wie goed naar de rode cirkel met de witte ‘b’ kijkt, ziet dat het niet zomaar een ‘b’ is. De vorm van de ‘b’ heeft veel weg van een gestileerde koptelefoon en zou dan de rode cirkel een menselijk hoofd voorstellen?
Website: Beats.
Voorbeeld #8
Pioneer
Pioneer staat altijd garant voor goede kwaliteit. Waren het vroeger vooral de luidsprekers en geluidsapparatuur wat het merk tot een van de beste merken van de industrie maakte, is het nu alweer jaren het merk in de dj-wereld als het gaat om digitale draai-apparatuur.
Het oude logo verborg verschillende betekenissen, maar om die te zien moet je wel thuis zijn in het Grieks en in de wereld van muziek en geluid. Laten we bij deze dus bij dit logo maar even helpen.
Het symbool is gebaseerd op de Griekse letter omega. Deze letter is de meeteenheid (ohm) van de weerstand die een luidspreker biedt aan de versterker. In deze letter zit een stemvork die de kwaliteit van het geluid vertegenwoordigt. Daarnaast kun je er ook nog een koptelefoon en een microfoon in zien.
Website: Pioneer.
Voorbeeld #9
MyFonts
Wie de ontwerpwereld kent, kent MyFonts meestal wel. Het is een van de betere bronnen als het om lettertypes gaat. Toch heeft niet iedere ontwerper en dtp’er in de gaten dat ook in dit logo een dubbele bodem zit.
Website: MyFonts.
Voorbeeld #10
Tour de France
Het logo van Tour de France bevat een verborgen fietser gevormd door de gestileerde letter R van touR. Zie je hem?
En anders vind je nog 2 hints in de footnote onder het logo.
De gele cirkel heeft een dubbele betekenis. De kleur refereert aan de beroemde gele trui die wordt toegekend aan de algemene leider en is gebaseerd op de tijd van elke etappe. De andere betekenis verklappen we nog niet. Die vind je onder de conclusie.
Website: Tour de France.
Voorbeeld #11
Snooty Peacock
Snooty Peacock is een kledingzaak in Dallas (Texas). Het beeld spreekt voor zich.
Facebook: snootypeacock.
Voorbeeld #12
London Symphony Orchestra
Het logo van het London Symphony Orchestra bevat de kalligrafie-achtige letters ‘LSO’. Deze monogram lijkt ook nog op een muzieknoot en zorgt voor een herkenbaar sierlijk en dynamisch beeld. Maar wie wat langer kijkt, ontdekt nog veel meer.
De zwierige ‘enkele’ lijn weet namelijk ook nog eens de typische kenmerken van een dirigent af te beelden. Je herkent dan de opgeheven armen van de dirigent, zijn hoofd en zelfs het dirigeerstokje.
Website: London Symphony Orchestra.
Voorbeeld #13
Baskin-Robbins
Baskin-Robbins is een keten van ijswinkels in de VS. Het merk heeft een sterk merkconcept, dus moeten we hieraan toch wat meer aandacht besteden.
Het concept van Baskin-Robbins is gebaseerd op het idee van diversiteit en variatie in ijssmaken. Het merk staat bekend om zijn slogan ‘31 Flavors’. Oorspronkelijk bood het merk 31 verschillende smaken ijs; voor elke dag van de maand een smaak.
Het merk staat ook bekend om zijn kleurrijke en aantrekkelijke presentatie van ijscreaties. Het merk heeft mede hierdoor een speelse en vrolijke uitstraling. Het logo sluit hierop – en op de 31 smaken – perfect aan.
Stiekem vinden wij het oude logo het mooiste en tonen die hier ook. Zowel het oude en nieuwe logo zijn zo eenvoudig dat ze ook nog eens op alle hedendaagse uitingen herkenbaar zijn. Alles klopt(e)! Briljant of niet?
Website: baskinrobbins.com, maar deze website doet heel vreemd.
Voorbeeld #14
Galeries Lafayette
Het eenvoudig oude logo van het luxe Galeries Lafayette verdient een 2e blik, maar dan moet je wel weten dat dit een warenhuis is dat sinds 1912 gevestigd is in Parijs. Het is een populaire trekpleister voor zowel lokale bewoners als toeristen.
Het logo was zowel eenvoudig, als elegant en legde het de focus op de naam van het warenhuis. Tegelijk symboliseerde het de verbinding met de stad Parijs.
Volgens diverse bronnen leek het op een Parijse boulevard. Hierover kunnen we twisten, maar over de 2 letters ‘t’die samen een gestileerde Eiffeltoren vormen hoeven we niet in discussie.
Ook dit logo heeft in de loop der tijd een paar kleine wijzigingen ondergaan. De meest recente wijziging was in 2015. De letters werden moderner en de Eiffeltoren verdween. Vraag ons niet waarom.
Website: Galeries Lafayette.
Voorbeeld #15
Eighty 20
Dit logo spreekt boekdelen voor wie dagelijks bezig is met nullen en enen; oftewel: voor mensen die werken in de technologische industrie. De rest helpen we op weg.
Eighty20 is volgens de website ‘een toonaangevend analytics-adviesbureau dat gegevens gebruikt om de strategie te sturen en de bedrijfsprestaties te verbeteren.’ Big data dus.
Het logo bestaat zoals je ziet uit 2 rijen vierkanten dat de eigen naam vertegenwoordigt. Hiervoor moet je de bovenste rij en de onderste rij los van elkaar bekijken. Boven staat voor 80 en onder voor 20. Hoe zit dan?
Dit heeft alles te maken met het binaire getallenstelsel die bestaat uit nullen en enen. De lichte kleur – grijs – is gelijk aan een 0 en de donkere kleur – blauw – aan een 1.
Het getal 80 – de bovenste rij – is in decimalen: 1010000. In grijs en blauw vertaald is dit: blauw, grijs, blauw, grijs, grijs, et cetera.
Het getal 20 is in decimalen: 0010100 en dus: grijs, grijs, blauw, grijs, blauw, et cetera.
Website: Eighty20.
Unverified, maar prachtig
Onderstaande logo’s kom je bij diverse bronnen die we hebben geraadpleegd tegen. Het zijn prachtige voorbeelden, maar het ‘lijken’ bij nader onderzoek niet allemaal logo’s te zijn die werkelijk zijn of worden ingezet door bestaande merken.
Waarschijnlijk is het ‘vrij werk’ van kundige ontwerpers. Tegelijk zijn ze ook erg leuk en enorm inspirerend en daarom willen we ze jou zeker niet onthouden. Kijk maar eens goed en geniet ervan!
Black Cat: Peter Vasvari; Lion Bird: (waarschijnlijk) Nashifan; The Swan & the Mallard: John Randall.
Conclusie
Zo krijgen logo’s opeens een indrukwekkende impact
Het ontwerpen van logo’s is geen oppervlakkige taak. Het gaat verder dan het creëren van een aantrekkelijk visueel symbool. Door te experimenteren met vormen, kleuren en letters kunnen ontwerpers een extra dimensie toevoegen aan een logo.
Het resultaat van het toevoegen van dit soort details is een logo dat dieper gaat dan alleen de oppervlakte en zo meer betekenis krijgt. Dit is een logo dat de toeschouwer intrigeert of zou moeten blijven intrigeren.
Door een extra dimensie te geven aan een logo creëer je een visuele rijkdom die de toeschouwer blijft intrigeren en betrekken.
De verborgen elementen in logo’s creëren een speurtocht voor de nieuwsgierige toeschouwer en versterken tegelijk de band tussen het merk en de toeschouwer. Ontdek je eenmaal dit soort verborgen elementen, dan krijgt zo’n logo opeens een indrukwekkende impact. Dat heb je zojuist waarschijnlijk ook zelf ervaren.
Elke vorm, elke kleurkeuze en elk detail heeft een doel en draagt bij aan de totale boodschap en identiteit van het merk. Alle elementen – hoe klein ook – dragen bij aan de exclusiviteit en de betrokkenheid bij het merk. Bekijk ze nog eens, laat je inspireren en doe er vooral je voordeel mee.
En om af te sluiten nog 4 trouwe dienders, maar daarom zijn ze niet minder inspirerend.
Beloofde hints
Als beloofd de hints bij het logo van de Tour de France.
Hint #1: De gele cirkel vormt het voorwiel.
Hint #2: De ‘O’ van tOur is het achterwiel.
Tip! Neem de tijd om de details te ontdekken
De volgende keer dat je een logo ziet, neem dan even de tijd om de details te ontdekken. Kijk voorbij de oppervlakte en zoek naar de extra dimensie, naar de verborgen details, de overlappende vormen en de dubbele betekenissen. Laat je inspireren door het doordachte ontwerp en de creativiteit die erin is verwerkt. Juist in die details ligt de ware kracht van het logo-ontwerp verborgen.
Over de auteur
Nancy Moorman
Nancy Moorman noemt zichzelf het liefst ‘gewoon’ contentmaker of merkenbouwer, maar dit dekt niet de lading van wat ze onze klanten biedt. Ze zit al jaren in het vak en is door haar karakter zeer breed onderlegd en altijd even toegewijd. Nancy begon ooit als werktekenaar, maar schoolde al snel bij tot copywriter.
Daarna deed de Mac zijn intrede in de grafische wereld en Nancy verkende als een van de eersten de mogelijkheden. Dat doet ze eigenlijk met alles. Voor onze klanten kijkt ze ook altijd naar de beste oplossingen en is daarbij dus niet wars van innovaties. Geen detail verliest ze uit het oog en… wat beter kan, kan beter!
Mis nooit meer een artikel met onze gratis e‑mailalert
Wil jij op de hoogte blijven van het laatste nieuws, de trends, tips en andere interessante informatie op het gebied van branding, content-marketing, zakelijk bloggen, conversie-optimalisatie, SEO en alles daaromheen? Meld je dan direct even aan voor onze gratis e‑mailalert.
Ook wij gaan vertrouwelijk om met persoonsgegevens.
