Wat is een beeldmerk, pictogram- en/of icoon-logo? En de waarde ervan?
Beeldmerk, woordmerk, logo, allemaal vormen van visuele beelden waaraan een merk te herkennen, te onderscheiden én te onthouden is. Een beeldmerk is een grafisch symbool en was vaak het belangrijkste deel van het logo.
Het beeldmerk was een krachtig signaal van het merk naar de markt, maar deze tijd lijkt voorbij. Vandaag de dag is een merk meer dan een symbool; het is de algehele merkbeleving.
En toch kan een beeldmerk nog steeds een hele belangrijke rol vervullen voor het merk. Hoe groot die rol is? Dat scheelt per product, dienst en doelgroep, maar wat is een beeldmerk dan precies? We gaan het vandaag bekijken! Stap maar snel in!
Dit blogartikel hoort bij: Wat is een logo? En is het nog wel van deze tijd?. Het kan interessant zijn om deze eerst te lezen, want dan weet je ook gelijk alle ins en outs van het logo. Waar nodig verwijzen we sowieso met handige linkjes naar specifieke informatie in dat artikel.
Wat staat er vandaag op het reisprogramma?
De ‘Zomer van het Logo en de Huisstijl’ is een luchtige én fascinerende serie die jou deze zomer meeneemt op een reis door de boeiende wereld van visuele merkidentiteiten. We reizen via (nieuwe) inspirerende inzichten, komen langs praktische tips en delen ook nog mooie reisverhalen.
Na een uitgebreid bezoek aan Huisstijl, zijn we eindelijk aangekomen op onze hoofdbestemming: het wereldberoemde Logo. Hier kunnen we ons hart ophalen, want er is zó veel te zien.
Na onze eerste bezichtiging van Logo, verkennen we vandaag het district Beeldmerk. Daarna is Woordmerk aan de beurt. Laten we vertrekken!
Excursie of uitstapje gemist?
Dan vind je alle verslagen hier.
Of ga naar het overzicht van alle blogartikelen over branding. Wil je dat wij je op de hoogte houden van nieuwe artikelen op het gebied van branding en gerelateerde onderwerpen? Meld je dan direct even aan voor de gratis e‑mailalert. Klik hier.
Wat is een beeldmerk?
Bij een beeldmerk kun je het beste eerst denken aan een logo en vervolgens aan het deel dat niet uit letters bestaat. Het is het deel dat bestaat uit een enkel of meerdere specifieke grafische symbolen, pictogrammen en/of iconen. Combinaties komen dus ook voor, net als combinaties van symbolen en tekst.
Er zijn geen regels voor logo’s of beeldmerken en ook geen garanties voor wat werkt en niet werkt. Niets moet, alles mag.
Dit visuele beeld is in principe ontwikkeld om herkenbaarheid van het merk te creëren of dit te ondersteunen. Het beeldmerk moet het merk dus zonder woorden (mede) vertegenwoordigen.
Als het goed is, weerspiegelt het beeldmerk daarvoor de organisatie en/of het merk in de volle diepte en breedte. Het is dus niet alleen kenmerkend voor het merk, maar maakt het merk ook herkenbaar, identificeerbaar en onthoudbaar.
Soorten beeldmerken
Er zijn verschillende typen beeldmerken die wereldwijd worden gebruikt. Enkele veelvoorkomende typen zijn:
- pictogram- en icoon‑logo’s;
- mascotte-logo‘s;
- klassieke (combinatie-)logo’s;
- emblemen, schilden en badges;
- abstracte vormen;
- animatie-logo’s.*
Elk type beeldmerk heeft zijn eigen unieke voordelen en toepassingen. Het kiezen van het juiste type is belangrijk en hangt af van de merkidentiteit, de doelgroep(en) en waarvoor en waar het logo allemaal ingezet gaat worden.
Kies dat wat nodig is om een krachtige merkwereld te creëren; een wereld die een blijvende indruk achterlaat bij het publiek.
* Animatie-logo’s zijn ontworpen met bewegingselementen in gedachten, zodat ze kunnen worden gebruikt in bewegende beelden of video’s.
Associaties met het merk
Een beeldmerk kan een goede keuze zijn als het merk een visuele identiteit wil creëren die snel herkenbaar is. Het kan ook zeer waardevol zijn als het merk een bepaalde emotie of bepaald gevoel moet communiceren. Dat wordt lastig met alleen een woordmerk dat uit letters bestaat.
Is het beeldmerk en/of het merk eenmaal geladen – door de doelgroep(en) – met emotie en gevoel, dan zal het beeldmerk – wanneer deze mensen het zien – een emotionele reactie bij hen oproepen. Vaak hebben ook andere mensen dan een emotionele respons. Lees meer over merken laden met emoties.
Voor een beeldmerk moet je direct de juiste afbeelding kiezen, want het moet natuurlijk levenslang meegaan.
Het beeldmerk roept dan bij hun ook associaties op bij het merk. Geheel afhankelijk van de ervaringen bij het merk en/of de reputatie van het merk, wordt de een bijvoorbeeld blij tot extatisch en de ander boos of verdrietig.
Wat zijn pictogram- en icoon‑logo’s?
Waarschijnlijk is het je al opgevallen, maar in de huidige digitale wereld zijn pictogram- en icoon-logo’s buitengewoon populair. Dit is niet zonder reden. Dankzij hun eenvoud blijven ze doorgaans heel goed staan op de kleinste digitale formaten. In de box hieronder vind je een korte uitleg over pictogrammen en iconen.
Ja, zelfs op kleine schermen, in kleine vensters en in profiel-foto’s op social media behouden dit type logo’s hun herkenbaarheid. Zelfs als favicon én als twibbon doen deze logo’s het doorgaans ook nog heel goed.
Of het nu gaat om mobiele apps, websites of sociale media, pictogram- en icoon‑logo’s stralen het gevoel van deze tijd uit.
De kracht van een goed ontworpen pictogram- of icoon-logo ligt dan ook in de keuze voor een eenvoudig symbool in combinatie met de juiste kleur én natuurlijk in de grafische uitwerking daarvan.
Samen met andere merkelementen zijn deze logo’s dan in staat het merk krachtig te vertegenwoordigen in een wereld waarin al heel veel informatie op ons afkomt. Ze weten juist door hun eenvoud de aandacht te trekken en helpen zo mee om een sterke merkwereld te creëren.
Wat is een pictogram en wat is een icoon?
Tussen een pictogram-logo en een icoon-logo zit een subtiel verschil. Kort door de bocht kun je het volgende stellen.
Wat is een pictogram?
Een pictogram is een zeer eenvoudige afbeelding. Verkeersborden en veel emoticons zijn pictogrammen. Naar Wikipedia voor meer uitleg.
Wat is een icoon?
Een icoon is een symbool of afbeelding die een betekenisvolle identiteit of persoon vertegenwoordigt. In de Rooms-Katholieke Kerk zie je vaak iconen van heiligen. Naar Wikipedia voor meer uitleg.
Aldus…
Een pictogram-logo vertegenwoordigt een specifiek object of concept en een icoon een identiteit, persoon of merk.
Alleen de overlappingen tussen beide typeringen zijn dusdanig van aard dat veel van de hierop gebaseerde logo’s vallen onder beide typeringen.
Wat zijn mascotte-logo’s?
Bij een mascotte-logo kun je denken aan een specifiek type logo waarbij een personage, dier of fantasie-figuur wordt gebruikt als de visuele vertegenwoordiging van een merk. Deze mascotte fungeert dan als het gezicht van het merk en verbeeldt de merkidentiteit.
Voordelen van mascotte-logo’s:
- hoge herkenbaarheid;
- emotionele betrokkenheid;
- zeer breed inzetbaar.
Mascotte-logo’s kunnen op een krachtige manier een merk onderscheidend maken en een blijvende indruk achterlaten bij het publiek. Ze waren lange tijd zeer populair, maar verliezen in dit digitale tijdperk wel aan kracht. Van veel mascotte-logo’s kom je vernieuwde versies tegen. Hierbij zijn dan veel details weggelaten.
Wie voeren een mascotte-logo?
Onder andere Android, Black&White, Hootsuite, KFC, Mailchimp, Michelin, Playboy, Pringles, Starbucks, Wendy’s en het Wereld Natuur Fonds voeren een mascotte-logo. Het vogeltje van Twitter kon je ook hiertoe rekenen, maar we houden het liever op mascottes die een ‘blij hoofd’ hebben en/of je aankijken.
Ook hiervoor zijn geen regels. Verder hebben veel (Amerikaanse) sportclubs een mascotte-logo, maar die kunnen ook heel strijdlustig kijken.
Tot slot is een mascotte niet altijd een onderdeel van het logo, maar ook dan kan het enorm belangrijk zijn voor zowel de merkbeleving als de merkwereld. Denk maar aan Ronald McDonald en de lila koe van Milka.
Wij weten dat je woorden als mascotte-logo en fantasie-figuur ook aan elkaar mag schrijven, maar doen dat ‘online’ om 2 weloverwogen redenen niet. Lees meer.
Symboliek
Bij het ontwerpen van een symbolische weergave van een merk, ga je als ontwerper dieper in het merkgevoel. Voor het beste resultaat moet je ook als ontwerper het merk gaan voelen. Je dompelt je onder in alles rondom het merk, duikt in de geschiedenis van het merk en/of verkent bijvoorbeeld de wereld van de – soms eeuwenoude – symbolieken.
Om een goed logo te ontwerpen moet je het merk, de doelgroep(en) én de markt wel eerst goed begrijpen.
Je gaat op zoek naar wat het merk op de beste manier symboliseert. Je kunt dan de naam symboliseren (Apple) of wat het bedrijf doet (een lok en een schaar voor een kapsalon). Of je zoekt het in de spirituele wereld en gaat misschien zelfs wel richting de goden en/of andere oude vaak religieuze symbolieken.
Je kunt ook kijken naar de missie en de waarde die het merk levert aan de doelgroep(en). Zo zijn er nog genoeg creatieve ingangen te bedenken.
Aansluitend bij de doelgroep(en)
Welk symbool het ook wordt, je moet altijd kijken of de doelgroep of doelgroepen het begrijpen; of het voor hen ‘betekenisvol’ genoeg is. Als het te abstract wordt of bijvoorbeeld te spiritueel – niet iedereen is thuis in die wereld – dan wordt het logo niet begrepen, kunnen mensen het slecht onthouden en heb je er helemaal niets aan.
Duidelijker kunnen we het niet maken.
Onderscheidend van de concurrenten
Toch moet je je als kapper ook afvragen of je wel te herkennen bent tussen al je concurrenten, als iedere kapper een logo met een lok en een schaar heeft? Het is dan niet meer dan:
- een ‘gaper’ voor een drogist;
- een slang met een schaal voor een apotheek;
- Vrouwe Justitia voor een advocatenkantoor;
- et cetera.
Vaak wordt er dan gekeken naar wat deze merken drijft of geliefd maakt bij de klanten.
Voorbeelden krachtige beeldmerken
Een goed voorbeeld van een krachtig beeldmerk is het Apple-logo, dat bestaat uit een eenvoudige appel met een hap eruit. Daarnaast zijn er nog honderden of misschien wel duizenden te noemen.
En wat dacht je van de automerken? Ieder merk heeft zijn eigen symbool, maar je ziet deze merken dan ook bijna dagelijks rijden.
Een beeldmerk kan ook een unieke rangschikking van enkele letters zijn, waardoor deze op een symbool lijkt. Denk aan de ‘AH’ van Albert Heijn, ‘H&M’ van H&M (jawel), ‘M’ van McDonalds. Dit worden ook wel monogram-logo’s of logogrammen genoemd, maar hierover meer tijdens ons bezoek aan Woordmerk.
En wellicht herinner je je het logo van de Amro Bank nog?
Vaak worden ook dit soort beeldmerken door het woordmerk ondersteund.
Let op! De kleinste ‘digitale’ weergave is leidend
De afgelopen decennia zijn er nogal wat ‘digitale’ eisen aan de herkenbaarheid van logo’s bijgekomen. Moest een logo eind vorige eeuw ook op de zwart-wit-fax overeind blijven, nu moet het nog kleiner dan je halve pinknagel ook herkenbaar zijn.
Is een uitgelicht icoon de oplossing voor digitale mini‑formaten?
Bedenk ook dat wanneer je per se een complex logo wilt, dat deze het waarschijnlijk niet gaat halen op de nieuwe formaten van de digitale platformen en media. Bekijk dan of er wellicht een herkenbaar aspect (icoon) uitgelicht kan worden voor deze super kleine formaten.
Denk maar eens aan het logo van Facebook. Wanneer het volledige logo wordt gebruikt kun je ‘facebook’ makkelijk lezen, maar de ‘f’ wordt ook los gebruikt. Wellicht is dit een uitkomst voor het (nieuwe) logo.
Cultuur- en grensoverstijgend
Je kunt in discussie gaan over de stelling dat beeldmerken meer geschikt zijn voor internationale markten dan woordmerken. Een groot pluspunt is natuurlijk dat je er geen taal voor hoeft te leren. Zeker als het merk internationaal opereert en de uitspraak van de naam lastig is, dan kan een duidelijk niet mis te begrijpen symbool wonderen doen.
Vergeet hierbij dan niet dat een symbool in het ene land omarmd kan worden en in het andere land totaal niet begrepen kan worden. Het beeldmerk slaat dan de plank volledig mis. In het ergste geval leidt het tot afgrijzen en zullen mensen het merk resoluut de rug toekeren. In dat geval is een woordmerk misschien toch een betere keuze.
Bij welke beeldmerken ging het min of meer fout?
Een paar leuke voorbeelden van grote merken waarbij het gebruik van het logo over de grenzen niet echt lekker ging.
- Gerber – Gerber is een Amerikaans babyvoedingsbedrijf met in hun logo een lachende baby. Bij lancering van hun producten op de Afrikaanse markt, behield het merk zijn logo. Nu is het in sommige Afrikaanse landen gebruikelijk om de verpakking te voorzien van een afbeelding van de inhoud. Je snapt de verwarring.
Gerber heeft zijn logo behouden, maar heeft wel de verpakkingen aangepast door afbeeldingen van de inhoud toe te voegen. Lees meer. - Hongkong and Shanghai Banking Corporation (HSBC) – Toen deze bank zijn bekende rode hexagonale (zeshoekige) logo op een nieuwe locatie in het Midden-Oosten introduceerde, associeerden sommige mensen het met het logo van Israël. Dit leidde tot negatieve reacties en klachten vanuit bepaalde gemeenschappen in deze regio.
HSBC heeft zijn logo niet aangepast, maar heeft een verklaring afgelegd waarin het bedrijf uitlegt dat het logo geen politieke of religieuze betekenis heeft en dat het bedrijf zich niet bezighoudt met politiek of religie. Lees meer. - Airbnb – In 2014 introduceerde Airbnb een nieuw logo met een hoofdletter ‘A’ van Airbnb in een soort van een cirkel, dat als symbool voor de wereld werd gezien. Een eenvoudig en effectief symbool. Volgens het bedrijf vertegenwoordigt het de diversiteit van de Airbnb-community, maar in sommige landen werd dit toch anders begrepen. Met name in Zuid-Korea moest men bij het zien van het logo denken aan een vrouwelijk geslachtsorgaan. Airbnb paste het logo aan voor de Koreaanse markt. Lees meer.
- KIA – Zomer 2021 introduceerde KIA zijn nieuwe logo. Volgens Autoblog.nl begrijpt ‘het volk dat totaal geen verstand heeft van vierwielers het nieuwe logo van Kia niet altijd’. Er valt verder te lezen dat dit bleek uit een onderzoekje van Twitter-gebruiker Shwinnabego, want sinds de lancering van het logo werd er op Google opeens gezocht naar ‘KN car’ en het aantal zoekopdrachten hierop was sinds zomer 2021 enorm toegenomen. Lees meer.
Registreerbaarheid
De resultaten van een goed grafisch ontwerp zijn vaak zo uniek, dat beeldmerken eenvoudig(er) dan woordmerken bij een merkenbureau te registreren zijn. Zo kan het door middel van intellectuele-eigendomsrechten worden beschermd. Anderen mogen dan het beeldmerk niet gebruiken zonder toestemming van de eigenaar.
Tip! Bescherm het logo en claim de copyrights
Heb je eenmaal geïnvesteerd in een uniek en krachtig logo, dan kun je deze bij merken-bureaus* als NLO hier in Den Haag laten registreren. Dat kan voor de Benelux, Europa en voor andere werelddelen. Hiermee wordt het merk in die gebieden min of meer veiliggesteld in de hoop zo plagiaat en oneerlijke concurrentie te voorkomen. Informeer eens naar de mogelijkheden. Het kost waarschijnlijk veel minder dan je denkt.
* Wij weten dat je woorden als merken-bureaus ook aan elkaar mag schrijven, maar doen dat ‘online’ om 2 weloverwogen redenen niet. Lees meer.
Synoniemen
Merkteken, grafisch symbool, icoon, embleem, pictogram, insigne, zegel, mascotte, grafisch merk en zelfs logo kunnen allemaal als synoniemen voor beeldmerk worden gebruikt.
Wat is het verschil tussen beeldmerk en merkbeeld?
Het verschil tussen een merkbeeld en een beeldmerk is qua benaming zo subtiel, dat de termen door elkaar worden gebruikt. Toch is het wel belangrijk om het verschil te weten.
Wat is een beeldmerk?
Zoals je hierboven kunt lezen is een beeldmerk een ‘plaatje’ dat het merkgevoel in de volle diepte en breedte moet oproepen en overdragen. Het gaat hier dus om een specifiek type beeld; om een grafisch symbool.
Voorbeelden van beeldmerken:
- de appel van Apple;
- de swoosh van Nike;
- het vogeltje van Twitter.
Wat is een merkbeeld?
Een merkbeeld gaat breder dan een beeldmerk en kan worden beschouwd als de ‘visuele’ identiteit van het merk. Als het goed is, is het merkbeeld dan ook gekoppeld aan de merkidentiteit en communiceert het de boodschap van het merk.
Het merkbeeld betreft het totaal van bedachte visuele beelden van het merk en omvat alles wat visueel geassocieerd kan worden met het merk. Dit gaat over visuele elementen als het logo, kleurgebruik, typografie (gebruik lettertype), grafische ontwerpen, bepaald type beelden, et cetera.
Het merkbeeld omvat die elementen die het merk visueel herkenbaar maken en onderscheiden van de concurrentie.
Je kunt hierbij dus denken aan de huisstijl, maar dan beperk je jezelf misschien wel. Je kunt ook denken aan de corporate identity, maar dan ga je misschien juist weer te breed. Het zijn namelijk (alleen) alle ‘visuele’ elementen die worden ingezet om het merk herkenbaar te maken en duidelijk te onderscheiden van de concurrentie. Daarbij horen bijvoorbeeld dus niet zaken als geuren, geluiden en jingles.
Voorbeelden van merkbeelden
- Coca-Cola en dan het geheel van kleur, typografie en eventueel de geribbelde fles (als we niet alleen nog de blikjes kennen). Het rood schijnt al genoeg te zijn om trek in cola op te roepen.
- O2 (een buitenlands telecom-bedrijf) is vooral te herkennen aan een blauw kleurverloop en waterbubbels. Het woordmerk is vrij simpel en strak en bevat ook maar slechts 2 lettertekens, toch is het merk enorm goed te herkennen aan het totale merkbeeld.
- Google wordt niet alleen herkend aan de verschillende primaire kleuren en strakke letters die in bijna al hun submerken terug te zien zijn, maar ook aan de speelse uitstraling van het logo van Google’s zoekmachine zelf. Ja, dat logo dat keer op keer wordt aangepast voor bijvoorbeeld wereldwijde feestdagen en evenementen.
- En we noemen Nike nog maar een keer, want Nike is niet alleen de swoosh en woordmerk. Wat dacht je van de schrijfwijze van de slogan ‘Just Do It’?
En toen?
We zouden je dolgraag vertellen of een beeldmerk bij het merk past. Ook zouden we graag vertellen hoeveel waarde het beeldmerk voor het merk gaat leveren. We zouden je graag vertellen wat je zou kunnen overwegen, maar daarvoor moeten we het merk en de doelgroep(en) toch echt leren kennen.
En toch moet deze beslissing na deze ‘Zomer van het Logo en de Huisstijl’ steeds eenvoudiger voor je worden. Daarom nodigen we je uit om niets van onze reis te missen.
Toekomstplannen
In volgende blogartikelen in deze luchtige én fascinerende serie van de ‘Zomer van het Logo en de Huisstijl’ nemen we je verder mee op reis. We reizen steeds verder door de boeiende wereld van visuele identiteiten.
Dompel jezelf deze zomer onder in een zee van creativiteit en zet het merk in het zonnetje!
Daarom bezoeken we nu na het district Beeldmerk eerst nog Woordmerk en verkennen vervolgens Geschiedenis van Logo. Aansluitend gaan we op koopjesjacht en bestuderen 10 top-merken waarvoor het Logo een koopje was. We bewonderen ook nog wereldberoemde merken waarvan de oprichters de Logo’s zelf ontwierpen en gaan zelfs langs bij Walt Disney.
En dan zijn we alweer dik over de helft, maar nog lang niet uitgekeken in en rondom het wereldberoemde Logo.
Excursie of uitstapje gemist? Of verder inzoomen?
Dan vind je het overzicht met alle verslagen hier.
Hoe zorg je dat je verder niets meer mist?
Wil je deze en andere blogartikelen om van het merk, de website en/of de app een succes te maken niet missen? Dan is het geen slecht idee om je onderaan – voorbij de volgende box – even aan te melden voor de gratis e‑mailalert. Tenminste, als je dat nóg niet gedaan hebt. Je ontvangt dan van ons een melding wanneer er een nieuw artikel online staat.
Zo mis je niets en zien we jou hier morgen of anders binnenkort weer terug. Tot gauw!
Wij helpen ook met logo’s
Je hebt een logo nodig? Dat kan. the Content Care Company biedt logo’s, logo’s én… logo’s. Oftewel: beeldmerken, woordmerken en combinaties hiervan. Maar ook voor een restyling, refresh of redesign van het logo kun je bij ons terecht, want een groot deel van onze roots liggen nog steeds in de grafische wereld en de wereld van merken bouwen (branding).
Per merk verschilt wel onze aanpak. Wil je snel resultaat voor weinig geld? Dan kan dat. Wil je liever een logo als onderdeel van de merkwereld en die dus geheel aansluit bij de corporate identity? Dan kan dat ook. Het resultaat is afhankelijk van de wensen, de doelen, de doelgroep(en) én natuurlijk van het budget. Wat het ook wordt, wij gaan altijd voor het beste resultaat.
Je kunt ons bereiken via: [nummer opgeheven].
Huisstijl in een dag
Wil of moet je lager inzetten? Kijk dan eens bij Dagje Huisstijl. In een dag maken we samen met jou het logo (of het beeldmerk) en pakken we ook nog andere zaken op. We werken zelfs jouw eigen ideeën uit. Je gaat nooit met lege handen naar huis.
Over de auteur
Nancy Moorman
Nancy Moorman noemt zichzelf het liefst ‘gewoon’ contentmaker of merkenbouwer, maar dit dekt niet de lading van wat ze onze klanten biedt. Ze zit al jaren in het vak en is door haar karakter zeer breed onderlegd en altijd even toegewijd. Nancy begon ooit als werktekenaar, maar schoolde al snel bij tot copywriter.
Daarna deed de Mac zijn intrede in de grafische wereld en Nancy verkende als een van de eersten de mogelijkheden. Dat doet ze eigenlijk met alles. Voor onze klanten kijkt ze ook altijd naar de beste oplossingen en is daarbij dus niet wars van innovaties. Geen detail verliest ze uit het oog en… wat beter kan, kan beter!
Mis nooit meer een artikel met onze gratis e‑mailalert
Wil jij op de hoogte blijven van het laatste nieuws, de trends, tips en andere interessante informatie op het gebied van branding, content-marketing, zakelijk bloggen, conversie-optimalisatie, SEO en alles daaromheen? Meld je dan direct even aan voor onze gratis e‑mailalert.
Ook wij gaan vertrouwelijk om met persoonsgegevens.