Wat is een woordmerk, monogram en/of logogram? En de waarde ervan?
Het woordmerk lijkt in dit digitale tijdperk het logo van zijn troon te hebben gestoten. Het is in staat de verkleinde rol die het logo nog heeft voor veel merken over te nemen. Niet voor alle. Het blijft natuurlijk wel van belang welke functie het logo voor het merk vervult.
Toch kan een goed woordmerk net zo onderscheidend zijn en het merk snel identificeerbaar maken. Het zorgt ook voor de herkenbaarheid van een merk en dat het merk sneller onthouden wordt. Het woordmerk werkt hiervoor samen met alle andere elementen waarmee je tegenwoordig een sterk merk bouwt. We gaan weer op pad!
Dit blogartikel hoort bij Wat is een logo? En is het nog wel van deze tijd? en Wat is een beeldmerk, pictogram- en/of icoon-logo? En de waarde ervan?. Het kan interessant zijn om deze eerst te lezen, want dan weet je ook gelijk alle ins en outs van het logo. Waar nodig verwijzen we sowieso met handige linkjes naar specifieke informatie in dat artikel.
Daarnaast sluit Het logo • Wel of geen logo? … óf liever iets dat meer van deze tijd is? weer aan op dit artikel.
Wat staat er vandaag op het reisprogramma?
De ‘Zomer van het Logo en de Huisstijl’ is een luchtige én fascinerende serie die jou deze zomer meeneemt op een reis door de boeiende wereld van visuele merkidentiteiten. We reizen via (nieuwe) inspirerende inzichten, komen langs praktische tips en delen ook nog mooie reisverhalen.
Na een uitgebreid bezoek aan Huisstijl, zijn we alweer even aanbeland op onze hoofdbestemming: het wereldberoemde Logo. Hier kunnen we ons hart ophalen, want er is zó veel te zien.
Na onze eerste bezichtiging van Logo en een rondrit door district Beeldmerk, is vandaag Woordmerk aan de beurt. Stap maar snel in!
Excursie of uitstapje gemist?
Dan vind je alle verslagen hier.
Of ga naar het overzicht van alle blogartikelen over branding. Wil je dat wij je op de hoogte houden van nieuwe artikelen op het gebied van branding en gerelateerde onderwerpen? Meld je dan direct even aan voor de gratis e‑mailalert. Klik hier.
Wat is een woordmerk?
Een woordmerk is een logo of – beter – het deel van het logo dat alleen uit de naam van het merk bestaat.
Bij een woordmerk kun je denken aan een karakteristieke typografische (geschreven of getypte) weergave van de merknaam. Dat wil zeggen dat het alleen om de naam weergegeven in uitsluitend letters (tekst) gaat en hierbij dus géén grafische symbolische elementen aanwezig zijn.
Soms hebben klanten gewoon een professioneel woordmerk nodig om hun bedrijf te identificeren. Het gebruik van een symbool kan een onnodige toevoeging zijn.
Simon Manchipp
De kracht van een woordmerk voor de naamsbekendheid
In combinatie met het beeldmerk kán een woordmerk het logo vormen, maar het kan ook op zichzelf staan en zo dienst doen als of doorgaan voor logo. Hoe het wordt gebruikt, daarin heeft ieder merk een vrije keuze. Hiervoor is dus geen standaard en er zijn ook geen richtlijnen.
Een woordmerk wordt ontworpen om de merknaam op een duidelijk herkenbare manier weer te geven. Een goed woordmerk wordt door onze hersenen snel verwerkt en opgeslagen. Het is hierbij wel belangrijk dat de naam ‘pakkend’ is en ook zeker niet te lang is.
Een goede naam in combinatie met een sterke typografie (letterkeuze) en de juiste kleur kan ervoor zorgen dat mensen het merk snel herkennen. Het lettertype is dan ook vaak uniek, maar dat is zeker niet altijd. Zeker niet als je het logo cadeau krijgt bij de website.*
Het is vrij simpel: een woordmerk is ideaal om naamsbekendheid mee op te bouwen. Probeer dat in deze tijd maar eens met een beeldmerk.
* Deze woordmerken worden automatisch gegenereerd en zijn niet meer dan de merknaam in een niet te algemeen lettertype. Voor verschillende partijen is dit een prima oplossing.
Wat zijn monogram-logo’s en logogrammen?
Ondanks dat woordmerken voor veel merken momenteel een belangrijke rol spelen, spant een fascinerend type woordmerk momenteel de kroon: het monogram. Zie het nieuwe logo van Twitter maar eens!
Alhoewel de X van Twitter officieel weer niet een monogram genoemd mag worden. Een monogram bestaat namelijk uit minimaal 2 letters. Gelukkig is er dan nog de term logogram en kunnen we het logo van Twitter toch weer netjes een label geven.
Het spraakmakende logo van Twitter geeft aan hoe enorm de logo-wereld is veranderd.
Maar goed, terug naar het monogram, terug naar de tijd van de zegels en dus naar de oudheid. Want al in die tijd werden monogrammen in het oude Mesopotamië ingezet. De eerste zegels (voorloper van de zegelringen) stammen al van zo’n 5.000 jaar geleden.
Monogrammen zijn dus niet echt iets nieuws en aan de letters kunnen ook nog een of meerdere grafische symbolen zijn toegevoegd. Het resultaat – met of zonder extra symbolen – vormt dan een nieuw symbool… of een logo, áls je het zo wilt noemen.
Een monogram of logogram vertegenwoordigt dus een woord, naam, concept of idee op een eenvoudige, krachtige en efficiënte manier. Het vervangt individuele klanken en/of lettergrepen en je komt het in verschillende schriftsystemen over de hele wereld tegen.
Eigenlijk is er niets nieuws onder de zon, het is meer een comeback. De vernieuwing zit hem vooral in de grafische uitwerking.
Bekende voorbeelden zijn het Chinese schrift, de oude Egyptische hiërogliefen en het Mesopotamische spijkerschrift. En wat dacht je van alle logo’s van de gerenommeerde modehuizen? Hier zag je volop monogrammen. Zag, want de laatste jaren hebben juist deze huizen bijna allemaal afscheid genomen van hun logo zoals ze die decennia lang voerden en we eigenlijk allemaal wel kennen.
Maar daartegenover zie je dus op onze digitale apparaten weer dat andere merken volop gebruik zijn gaan maken van hun eerste letter als icoon. Voor de allerkleinste digitale varianten kiezen zij dan voor alleen de belangrijkste letters of voor alleen de 1e letter. ASOS, Facebook, Google, LinkedIn, Netflix en Vinted, zijn hier enkele voorbeelden van.
In de zoektocht naar het perfecte logo, moet je toch echt eens kijken of een logogram effectief kan bijdragen aan een sterke en onderscheidende merkwereld.
Het kiezen voor een logogram is dan ook een hele interessante overweging. Zeker wanneer je een compact en direct herkenbaar symbool wilt creëren, is dit in het huidige digitale tijdperk de moeite van het verkennen waard. Het is dan wel een uitdaging om de juiste vorm te vinden, maar dit kan zomaar eens een uniek en zeer krachtig merkelement worden.
Wij weten dat je woorden als monogram-logo en logo-wereld ook aan elkaar mag schrijven, maar doen dat ‘online’ om 2 weloverwogen redenen niet. Lees meer.
Voorbeelden van woordmerken
Hieronder vind je een ‘kleine’ greep uit de grote groep A-merken die alleen een woordmerk inzetten.
Wie de merken kent, ziet dat er zowel oude als nieuwe spelers tussen zitten, maar ziet ook dat er merken tussen zitten die hun symbool in de loop der tijd hebben losgelaten.
- Armani;
- BBC;
- Blokker;
- Bol.com;
- Burberry;
- Canon;
- Coca-Cola;
- Coolblue;
- Durex;
- Facebook;
- FedEx;
- Fila;
- Google;
- Hema;
- Hoogvliet (lokale supermarktketen);
- IBM;
- Jumbo
- LinkedIn;
- Linksys;
- Mobil;
- Netflix;
- Nintendo;
- Nokia;
- Panasonic;
- Philips;
- ProRail;
- Ray-Ban;
- Siemens;
- The Walt Disney Company;
- Uber;
- Visa;
- Zara;
- et cetera.
Voorbeelden merken die de keuze hebben
Er zijn ook merken die zowel alleen hun woordmerk als hun beeldmerk (symbool) of complete logo – combinatie van beeldmerk en woordmerk gebruiken. Dit zijn onder andere:
- Adidas;
- BCC;
- Bic;
- Chanel;
- Ferrari;
- Gucci;
- PayPal;
- Puma;
- Samsung;
- Texaco;
- Total Energies;
- et cetera.
Associaties met het merk
Het ontwikkelen van een woordmerk is doorgaans natuurlijk veel minder ingewikkeld en tijdrovend dan het ontwikkelen van een beeldmerk, maar toch moet je ook hier zorgen dat het perfect aansluit op de merkidentiteit.
De bedrijfsnaam even in een geinig lettertje zetten, is vaak weer wat kort door de bocht gedacht. Bovendien zijn die die je cadeau krijgt en wij eerder al noemden, niet aan te raden.
Het gaat erom dat het lettertype of de letters de essentie van het merk weerspiegelen. Het gaat dan soms om zeer kleine details, want vergeet nooit: god én de duivel zitten in de details. De details maken ook hier het verschil, en kunnen dus ook een woordmerk maken of breken.
De letter en de kleur
Het woordmerk kan net als een logo worden gezien als de primaire visuele identiteit van een organisatie of merk. Het geeft immers op karakteristieke wijze de naam van de organisatie of het merk weer in een herkenbaar én kenmerkend uniek lettertype.
Over die uniciteit valt te twisten, maar daarover straks meer.
Zorgvuldige keuze lettertype
Maar goed, kijk eens om je heen. Je zult zien dat bouwbedrijven, sportscholen en bijvoorbeeld vervoerders van goederen een robuust lettertype hebben. De uitstraling is solide, sterk en krachtig. Voor de vervoerders kan daaraan snelheid – en dus beweging – worden toegevoegd.
Iedere branche lijkt zijn eigen voorkeur qua typografie en kleur te hebben.
Daartegenover heb je de kleding-, schoenen- en sieradenmerken voor dames. Hiervoor kiest men doorgaans een sierlijk lettertype voor een elegante en vrouwelijke uitstraling. Kapsalons en schoonheidsinstituten kiezen ook vaak voor dit soort lettertypen.
Bij zakelijke dienstverleners zie je ook veel klassieke letters. Vaak zijn deze statig en minder zwierig.
De keuze is enorm
Aldus, de gebruikte letters kunnen bijvoorbeeld zakelijk, stoer, strak, elegant, speels, futuristisch, klassiek, retro, et cetera, et cetera, zijn, maar ook een combinatie daarvan.
Het kan dus om een óf meerdere bestaande of nieuw ontwikkelde lettertypen gaan.
Custom made
Daarnaast kan het ook een speciaal voor het merk ontworpen lettertype zijn. Deze kan dan ook weer gebruikt worden voor andere doelen als koppen op commerciële uitingen of voor alle tekst – inclusief de brieven en facturen – en alles daartussenin.
Hand made
De letters kunnen ook met de hand of door een persoon digitaal getekend zijn. Denk maar eens aan het woordmerk van Coca-Cola. Of was dat nou het logo? Het is in ieder geval zeer ken-merk-end en functioneel… en daar gaat het om.
Meer weten over letters?
Tijdens onze ‘Zomer van het Logo en de Huisstijl’ vereren we ook Typografie met ons bezoek. Wil je dit uitstapje niet missen? Meld je dan direct even aan voor de gratis e‑mailalert. Klik hier.
De rol van kleur
Uiteraard speelt kleur bij woordmerken een enorm grote rol. Vergelijk boven- en onderstaande afbeeldingen met elkaar en je ziet de impact van kleur.
Daarnaast hebben merken als Nintendo, Nivea en Samsung hun woordmerk soms in of op een bepaalde ‘algemene’ vorm geplaatst. Ook Coolblue is hier een voorbeeld en zelfs een heel goed voorbeeld van. De oranje cirkel op de blauwe achtergrond geeft het woordmerk toch iets heel eigens.
Kleur speelt bij woordmerken een zeer belangrijke rol, misschien wel vele malen belangrijker dan bij logo’s.
Sowieso vormt de kleur blauw van Coolblue een zeer krachtig onderdeel van de bijzonder effectieve huisstijl van het merk. Ook de horizontale streepjes van IBM geven dit woordmerk een eigen karakter. Je kunt je dan ook afvragen: waar ligt de grens tussen een logo en een woordmerk?
Goede vraag, maar het antwoord hierop is eigenlijk niet te geven. Wij vragen ons ook af of het antwoord hierop er echt toe doet, want is de functie die het vervult niet veel belangrijker???
Keuze en tijdgeest
Voorheen werden woordmerken voornamelijk gekozen door organisaties die hun merknaam centraal wilden stellen. Bovendien kan een woordmerk een goede keuze zijn als je met de merknaam een duidelijke en eenvoudige boodschap wilt en kunt communiceren.
Hoe eenvoudiger de merknaam te onthouden en uit te spreken is, hoe beter het misschen wel is om te kiezen voor een woordmerk.
Tegenwoordig lijkt deze keuze voor alleen een woordmerk voor de hand te liggen. Het succes van een merk hangt in de digitale wereld van nu niet meer af van een logo met een symbool. De waarde van logo’s is hierdoor enorm gedaald.
Om als merk te overleven in deze wereld, moet je verouderde regels echt los kunnen laten en nieuwe normen en waarden durven omhelzen. En in deze wereld draait nou eenmaal alles om de merkbeleving.
Verder inzoomen?
Lees meer over merkbeleving in:
Let op! De kleinste ‘digitale’ weergave is leidend
De afgelopen decennia zijn er nogal wat ‘digitale’ eisen aan de herkenbaarheid van logo’s bijgekomen. Moest een logo eind vorige eeuw ook op de zwart-wit-fax overeind blijven, nu moet het nog kleiner dan je halve pinknagel ook herkenbaar zijn.
Is een uitgelicht icoon de oplossing voor digitale mini‑formaten?
Bedenk ook dat wanneer je per se een complex logo wilt, dat deze het waarschijnlijk niet gaat halen op de nieuwe formaten van de digitale platformen en media. Bekijk dan of er wellicht een herkenbaar aspect (icoon) uitgelicht kan worden voor deze super kleine formaten.
Denk maar eens aan het logo van Netflix. Wanneer het volledige logo wordt gebruikt kun je ‘NETFLIX’ makkelijk lezen, maar de ‘N’ wordt ook los gebruikt. Wellicht is dit een uitkomst voor het (nieuwe) logo.
Cultuur- en grensoverstijgend
Afgelopen jaren was er wereldwijd een discussie gaande of woordmerken tegenwoordig juist niet meer geschikt zijn dan logo’s of beeldmerken. Een punt hierbij was de internationale markt. Is een woordmerk hiervoor niet veel geschikter dan een logo of een beeldmerk? Naar voorbeelden waarmee het niet lekker ging.
Met een woordmerk is het immers in de regel moeilijk de plank mis te slaan.
Daarnaast speelde en speelt de vraag: zit de nieuwe (digitale) wereld nog wel op nieuwe logo’s te wachten? Er zijn er al meer dan 20 miljoen en het aantal groeit met de dag. Maar hierover volgende week meer in: Het logo • Wel of geen logo? … óf liever een bijdetijds woordmerk?
Registreerbaarheid
Ondanks alle voordelen van een woordmerk in de huidige tijd, is het helaas wel veel lastiger te registreren dan een beeldmerk of een logo. Zeker als het om een naam gaat die heel algemeen is of normaal ook als woord of term voorkomt. Je kunt natuurlijk geen gangbare woorden registreren.
Als we alledaagse woorden of termen konden registreren, dan zou er van onze taal weinig overblijven.
Synoniemen
Logotype, lettermerk, letterlogo, typografisch logo, woordlogo, tekstlogo en naamlogo zijn allemaal synoniemen van woordmerk. De termen worden door elkaar gebruikt. Ook de term naambeeld wordt een enkele keer als synoniem gebruikt.
En toen?
We zouden je dolgraag vertellen of een woordmerk de beste keuze is voor het merk, beter dan een logo. Ook zouden we graag vertellen hoeveel waarde het woordmerk voor het merk gaat leveren. We zouden je graag vertellen wat je zou kunnen overwegen, maar daarvoor moeten we het merk en de doelgroep(en) toch echt leren kennen.
De grens tussen logo en woordmerk is vaak moeilijk te bepalen, de functie is belangrijker.
En toch moet deze beslissing na deze ‘Zomer van het Logo en de Huisstijl’ steeds eenvoudiger voor je worden. Daarom nodigen we je uit om niets van onze reis te missen.
Toekomstplannen
In volgende blogartikelen in deze luchtige én fascinerende serie van de ‘Zomer van het Logo en de Huisstijl’ nemen we je verder mee op reis. We reizen steeds verder door de boeiende wereld van visuele identiteiten.
Dompel jezelf deze zomer onder in een zee van creativiteit en zet het merk in het zonnetje!
We houden nu eerst een paar dagen rust en vervolgen onze reis met een bezichtiging van Geschiedenis van Logo. Daarna gaan we op koopjesjacht en bestuderen 10 top-merken waarvoor het Logo een koopje was. We bewonderen ook nog wereldberoemde merken waarvan de oprichters de Logo’s zelf ontwierpen en gaan zelfs langs bij Walt Disney.
En dan zijn we alweer dik over de helft, maar nog lang niet uitgekeken in en rondom het wereldberoemde Logo. We bezoeken eerst nog Informatie-overload en bekijken daar de zeer indrukwekkende Cijfers van Toen en Nu. Daarna gaan we op zoek naar de 10 sleutels tot succes van een goed Logo (of Woordmerk) en komen natuurlijk ook nog langs plekken met volop Inspiratie.
Excursie of uitstapje gemist? Of verder inzoomen?
Dan vind je het overzicht met alle verslagen hier.
Hoe zorg je dat je verder niets meer mist?
Wil je deze en andere blogartikelen om van het merk, de website en/of de app een succes te maken niet missen? Dan is het geen slecht idee om je onderaan – voorbij de volgende box – even aan te melden voor de gratis e‑mailalert. Tenminste, als je dat nóg niet gedaan hebt. Je ontvangt dan van ons een melding wanneer er een nieuw artikel online staat.
Zo mis je niets en zien we jou hier binnenkort weer terug. Tot gauw!
Wij helpen ook met logo’s
Je hebt een logo nodig? Dat kan. the Content Care Company biedt logo’s, logo’s én… logo’s. Oftewel: beeldmerken, woordmerken en combinaties hiervan. Maar ook voor een restyling, refresh of redesign van het logo kun je bij ons terecht, want een groot deel van onze roots liggen nog steeds in de grafische wereld en de wereld van merken bouwen (branding).
Per merk verschilt wel onze aanpak. Wil je snel resultaat voor weinig geld? Dan kan dat. Wil je liever een logo (of woordmerk) als onderdeel van de merkwereld en die dus geheel aansluit bij de corporate identity? Dan kan dat ook. Het resultaat is afhankelijk van de wensen, de doelen, de doelgroep(en) én natuurlijk van het budget. Wat het ook wordt, wij gaan altijd voor het beste resultaat.
Je kunt ons bereiken via: [nummer opgeheven].
Huisstijl in een dag
Wil of moet je lager inzetten? Kijk dan eens bij Dagje Huisstijl. In een dag maken we samen met jou het logo (of het woordmerk) en pakken we ook nog andere zaken op. We werken zelfs jouw eigen ideeën uit. Je gaat nooit met lege handen naar huis.
Over de auteur
Nancy Moorman
Nancy Moorman noemt zichzelf het liefst ‘gewoon’ contentmaker of merkenbouwer, maar dit dekt niet de lading van wat ze onze klanten biedt. Ze zit al jaren in het vak en is door haar karakter zeer breed onderlegd en altijd even toegewijd. Nancy begon ooit als werktekenaar, maar schoolde al snel bij tot copywriter.
Daarna deed de Mac zijn intrede in de grafische wereld en Nancy verkende als een van de eersten de mogelijkheden. Dat doet ze eigenlijk met alles. Voor onze klanten kijkt ze ook altijd naar de beste oplossingen en is daarbij dus niet wars van innovaties. Geen detail verliest ze uit het oog en… wat beter kan, kan beter!
Mis nooit meer een artikel met onze gratis e‑mailalert
Wil jij op de hoogte blijven van het laatste nieuws, de trends, tips en andere interessante informatie op het gebied van branding, content-marketing, zakelijk bloggen, conversie-optimalisatie, SEO en alles daaromheen? Meld je dan direct even aan voor onze gratis e‑mailalert.
Ook wij gaan vertrouwelijk om met persoonsgegevens.
